Dünya üzerinde çıkarılması ve işlenmesi zor bazı madenler olduğunu hepimiz biliyoruz. Ve bu madenlerin coğrafi dağılımları ile kullanım şekilleri de değişiyor. İşte çıkarılması zor olan ve de işlenme koşulları el vermediği takdirde yalnızca bir maden olarak kalacak maddelerden biri de bor. Mutfakların en değerlisi ısıya dayanıklı borcam tepsilerin ana maddesi olarak tanıdığımız ve bunun yanı sıra jet yakıtı olarak bile işlev görebileceğine dair söylentiler bulunan bor, Dünyanın geri kalanından neredeyse 2 kat daha fazlası ülkemizde bulunan bir maden.

Bor madeninde dünya birincisi

Türkiye bor madeni bakımından dünyada bulunan en zengin ülke. Öyle ki bu madenin yüzde 73 kadarlık bir kısmı topraklarımızda bulunuyor ve yalnızca küçük bir kısmı çıkarılarak işlenmekte. Bu durumun ana nedeni ise bor madeninin daha çok Doğu Anadolu bölgesi topraklarında yoğunluk sahibi olması ve bu bölgede yaygın olan dağlık bölgelere zarar vermeden madene erişimin zor oluşu.

Yerkürenin ana maddesi olan toprak le bütünleşik halde yer altında bulunan bu madeni çıkarmak istediğimiz zaman ise dağlık bölgelere ve yerleşim yerlerine zarar vermeden işlem yapmak gerek ki bu işlemlerin kolaylaştırma aşaması hala sürmekte. Gelişen teknoloji ile çıkarılması yaygınlaşan ve tahmini olarak ilerleyen yıllarda daha da yaygın şekilde çıkarılacak olan bor madeni için ise dünyanın gözü Türkiye’de.

Dünyanın 1000 yıllık ihtiyacını karşılıyor

Dünya üzerinde bor madenleri bakımından ülkemiz kadar zengin bir coğrafi bölge yok. Hatta öyle ki, Türkiye sınırları içerisinde yer alan bor madeni, dünyanın geri kalan bölgelerinde bulunanın iki katından dahi fazla. Dünyanın geriye kalan bor madenleri çıkarılıp tamamen tüketilse bile ülkemizde yer alan maden yoğunluğu ile dünya 1000 yıl kadar uzun  bir süre daha bor madenine erişebilir. Bilinen net bor madeni rezervi bakımından bakıldığında ise Türkiye sınırlarında yer alan bor madeni rezervi yaklaşık olarak 3.3 milyar ton iken dünyanın tamamında ise bor rezervi miktarı 4.5 milyar ton şeklinde kaydedilmiş durumda.

Dünya ülkelerinde ne kadar bor var?

Bor rezervinin yaklaşık olarak yüzde 73’ü Türkiye’de bulunurken, en yakın takipçisi ise Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya oluyor. Amerika Birleşil Devletleri yüzde 6, Rusya yüzde 6 olmak üzere bu iki ülkede toplamda yüzde 12 kadar bir oranda bor çıkıyor. Bu iki ülkenin hemen ardından ise Çin yüzde 5 kadar bir rezerv ile takip ediyor. Geri kalan bor rezervi ise Şili, Peru, Bolivya ve Arjantin gibi ülkelere dağılmış durumda.

İLGİLİ MAKALE  Bor madeni için çok önemli adımlar atılıyor. Dünyadaki rezervlerin yüzde 70'i Türkiye'de

Türkiye’de bor olmasa ne olurdu?

Dünya bor rezervi listesinde yer alan ülkemizde eğer hiç bor olmasaydı, tüm dünyada toplamda 1,2 milyar ton bor rezervi bulunacaktı. Bu da önümüzdeki 300-400 yıl kadar bor ihtiyacının karşılanmasını sağlayan bir durum. Ancak ülkemizde bulunan bor rezervi de kullanıldığında ise yaklaşık olarak 1500 yıl daha bu kullanım miktarı ile bor sürekliliği sağlanabiliyor. Geçtiğimiz yıl ise ilk defa dünya genelinde yıllık bor kullanımı 4 milyon tonu geçti. Eğer bu şekilde yükseliş devam ederse beklenenden daha kısa sürede bor rezervi tükenebilir.

Bor nerelerde kullanılıyor?

Bor en yaygın kullanım alanı ile ısıya dayanıklı cam yapımında kullanılıyor. Fakat bilinen şu ki, bor tam bir yan ürün. Yani birçok ürünün içerisinde yüzde 16’ya kadar bor görmek mümkün. Bor madeni en çok kullanım alanı olan dayanıklı cam üretiminde yıllık kullanılan rezervin yüzde 50’si şeklinde kullanılıyor. Yüzde 16 kadarı ise verimli gübre üretiminde ve yüzde 15’i seramik sektöründe kullanılıyor. Bor madeninden geriye kalan yüzde 19-20 kadarlık kısım ise diğer sektörlerde kullanılmakta.