Önü açık ve geleceğin mesleği olan internet gazeteciliği hakkında Gazeteci Murat Aydın Bir Bilene Sorduk ekibine konuştu. Clickbait nedir? Clickbait kullanımının artıları ve eksileri nelerdir? İnternet gazeteciliğinde clickbait neden önemlidir? İnternet haberciliğinde sosyal medyanın önemi nedir? gibi en çok merak edilen soruları yanıtladı.
Clickbait nedir?
Birçok haber sitesinin yaptığı yanıltıcı ve merak uyandırıcı haber paylaşım biçimidir. Örneğin, Ankara’da okullar tatil diye bir haber yapmışsınız, bu birinci örnek, bunu sosyal medyadan duyuracaksınız. Twitter’dan haber olarak paylaşım yaptınız. Ankara’da okullar tatil dediğiniz zaman, o Twitter kullanıcısı sizin bu haberi gördüğü zaman Ankara’da okullar tatil mi diyip, o habere girmez,. Ama sizin için önemli olan ne, sosyal medya ile bunu yayınladığınız zaman, o haberin oradan bir tık alarak size ulaşması ve haber sitenize gelmesidir.
İzleyin: Clickbait nedir? İnternet haberciliğinde sosyal medyanın önemi
Clickbaitte ne yapılıyor? O ilde okullar tatil yada bir ülkenin başbakanı uçak kazasında hayatını kaybetti. Örneğin, haberimiz ” Lanka’ da başbakan uçak kazasında hayatını kaybetti”, haberin iç başlığınızı böyle verdiniz. Sosyal medyada bu haberi nasıl paylaşacaksınız? Sri Lanka’ da başbakan hayatını kaybetti dediğiniz an 100 okuyucu gelecektir. Fakat clickbait yaptığınız zaman, başlığı “Uçak düştü başbakan hayatını kaybetti” olarak haberi paylaştığınızda, uçağın nerede düştüğünü vermiyoruz, hangi ülkenin başbakanı olduğunu vermiyoruz. Haberi 100 değil, 1000 okutuyoruz. Böyle yaptığınız zaman bunun adı ‘’clickbait’’ oluyor.
Tabi clickbait dozu kaçırılıyor. Merak uyandırıcı başlık atmak aslında, bir zeka ürünü. Yani iyi bir başlık atarak bu clickbait konusunu çözebilirsiniz. Günümüzde maalesef bütün editörler, daha önce verdiğim örnek gibi , “Ankara’da okullar tatil” diye paylaşım yapıyorlar. Yani Ankara’da mesela okullar tatilse, “O ilde okullar tatil” diye verebilirsiniz haberi veya Sri Lanka haberini daha merak uyandırıcı bir başlık ile vermelisiniz. Clickbait’te beklediğimiz mevzu aslında tam olarak bu, fakat kimi zaman dozunu kaçırıyoruz.
Clickbait kullanmanın artıları ve eksikleri nelerdir?
Clickbait kullanmadığınız zaman, malesef okuyucu alma şansınız yok. Haberi düz bir başlıkla verdiğiniz zaman, bunun sosyal medyada getirisi olmuyor. Çünkü siz bir haberi yaptığınızda, o haberi bir şekilde okuyucuya duyurmanız gerekir. Kimsenin gelip sitenizin ismini yazıp, sitenizi ziyaret etmiyor. Sosyal medyadan yapılan paylaşımlarla sitenize geliyor. Sosyal medyadan bunu duyurmak için de iyi bir başlıkla, merak uyandırıcı bir başlıkla, okuyucuya vermeniz gerekir. Tabi clickbait kaçmadan, o dozu çok iyi ayarlamanız gerekiyor. İlgi çekici bir şekilde verdiğiniz zaman, orada okuyucu size gelir. Bunun artısı, sitenizin trafiğinin artması demek. Ama clickbait’te bahsedilen ince çizgide kalmazsanız ve bunu sürekli haberin özetiyle, sizin clickbait olarak verdiğiniz sunum başlığındaki konu birbiriyle örtüşmüyorsa eğer, okuyucu kaybetme şansınızda çok fazla. Bu nedenle haberin ana gövdesini oluşturduğunuz malzemeyi, haberi sunarken de paralel şekilde götürmeniz lazım. Burada doz kaçınca malesef okuyucu sizi cezalandırabilir. Bu adamlar yanlış haber veya aldatıcı haber veriyor deyip, sitenize gitmeyebilirler. Veya sosyal medyada paylaştığınız haberleri tıklamayabilirler.
İnternet gazeteciliğinde clickbait neden önemlidir?
İnternet gazeteciliğinin olmazsa olmazlarındandır. Aslında internet gazeteciliğinde mevzuyu bir şekilde, sizin okuyucuya ulaştırmanız gerekiyor. Okuyucuya ulaştırma şansımızda sadece sosyal medya üzerinden oluyor. Clickbait burada bu yüzden önemli, ama demin dediğimiz gibi clickbait bazen işimizi kötü de etkileyebilir. Yaptığımız işi baltalayabilir. Dikkat çekici, merak uyandırıcı, başlık haberden bağımsız olmayacak şekilde kullanmak, hem okuyucudaki kafa karışıklığına neden olan düşünceleri engeller, hem de sitenize olan güvenirliği artırır.
‘’Clickbait yapmak evet, fakat aldatıcı bir durumda yapmaya ise hayır.’’ -Murat Aydın
İnternet haberciliğinde sosyal medyanın önemi var mıdır?
İnternet haberciliğinde clickbait önemli midir? sorusuyla bağlantılı bir konu. Sosyal medya artık insanlara ulaşmanın yollarından bir tanesi. Haber yaptınız, web siteniz hazır. Web sitesine haberi koydunuz. Biz haberi mesela yaptığımız, ama hiçbir yerden paylaşmadığını zaman, o haberin okunma sayısı belli bir yerde kalıyor. Ama bugün elimizin altında işte mobil pushlar, web pushlar falan var. Bildirim diye ifade ettiğimiz şeyler. Biz o haberleri okuyuculara, cep telefonuna ya da masaüstü bilgisayarlara bildirim olarak göndermediğimiz zaman bunların maalesef dönüşü olmuyor. Aynı şeyi sosyal medya için de geçerli. Bugün sizin haber sitenizin içinde Twitter özellikte, Facebook gibi ya da Instagram gibi sosyal medyaları etkin bir şekilde kullanırsanız, haberlerinizi de buradan ilgi çekici, hakikaten merak uyandırıcı başlıklarla yer verirseniz, size dönüş çok daha fazla olur. Yani sosyal medya aslında burada haber sitelerinin olmazsa olmazı. Çünkü duyurunuzu, haberinizi buradan tanıtıyorsunuz.
Murat Aydın kimdir?
Gazeteci ve şu anda Medyatava haber sitesinin haber müdürlüğünü yürütüyor. Marmara İletişim Fakültesi 1996 mezunu. Birçok televizyon kuruluşu ve birçok gazetede deneyimi olan önemli bir gazetecidir. Son 15 yıl içerisinde, yaklaşık 12 yıllık CNN Türk habercilik geçmişi vardır.
