İnsan sosyal bir varlık olarak dünyaya gelir ve diğer canlılardan farklı olarak bir bilince, bir akla sahiptir. Sosyal ilişkiler kurabilen ve sürdüren bir canlıdır. Hayatımızın nerdeyse tamamında birileriyle sürekli etkileşim içerisindeyiz. Bu temel bir fizyolojik ihtiyaçtır. İnsan konuşamadan derdini anlatamaz ve duygularını, fikirlerini karşıdaki kişilere aktaramaz. Tarihin hiçbir zamanında konuşmadan etkileşim kuran bir insan topluluğu görülmemiştir. İletişimin ilk ve temel kuralı konuşmaktır. Konuşmak insanlara özgü olan bir iletişim aracıdır. Bazı insanlar bu konuşmayı büyük kitleleri etkilemek ve onları bilgilendirmek için kullanır. Bazı insanlar da bunu etkili bir şekilde kullanarak insanları yönlendirir ve istediklerini yaptırabilir. Nitekim geçmiş yüz yıllarda bunun örneğini fazlasıyla görebilmekteyiz. Hitabeti güçlü ve konuşması iyi olan liderler ve ya din adamları insanları kolaylıkla ikna edebilmekte ve onları yönlendirebilmektedir.

Günümüz dünyasında konuşma eylemi daha da farklı bir boyut kazanmıştır. İnsanlar iş hayatlarında, toplantılarda, kongrelerde, konferans salonlarında dili güzel kullanarak etkili bir şekilde konuşmakta ve insanları etkilemektedirler. Örneğin okulda ödevinizi yaparken konuşmanız gerektiğinde belli başlı teknikleri kullanarak daha akıcı, anlaşılır ve güzel bir sunum yapabilirsiniz. Peki, etkili bir sunum yapabilmek için neler yapılmalıdır?

Sunumdan önce yapılması gerekenler

Sunumu yapan kişinin sunumdan önce bazı noktalara dikkat etmesi gerekir. Bunlar;

  • Sunumdan önce kendinizi topluluğa kısaca tanıtın. Amacınızı, kişisel bilgilerinizi ve kısaca konuyu 1 – 2 cümleyle açıklayın.
  • Sunuma başlamadan önce mutlaka sunumun içeriği açıklanmalı. Neler yapılacak, hangi konular işlenecek tek tek kısaca anlatılmalıdır.
  • Öncelikle bir konu seçilmelidir. Konu belli olmadan sunum yapılamaz.  Onun için mutlaka iyi bir konu seçilmelidir.
  • Bu konu güncel olmalıdır. Daha dikkat çekmesi için oldukça önemlidir.
  • Çok iyi bir planlama yapılmalı ve sunumu yapacak olan kişinin bu plana sadık kalması lazım.
  • Sunum hazırlanırken tek bir kaynaktan yararlanılmamalıdır. Sunumu bol ve değişik kaynaktan yararlanarak hazırlanmalıdır.
  • Sunum yerinin daha önceden görülmesi gerekir. Bunun avantajı oldukça fazladır. Sunumdan önce o yerin artı ve eksi yönlerini belirlemek sunum esnasında sorun yaşamanızı engeller.
  • Prova yapma, sunumdan önce mutlaka yapılması gereken en önemli ayrıntılardan birisidir.

Sunumdan önce bu maddelere dikkat etmek oldukça önem arz etmektedir. Çünkü sunumun gerçekleşmeden önce kişinin kendini denemesini, sınamasını sağlamakta ve tecrübe kazandırmaktadır.

Sunum sırasında yapılması gerekenler

  • Sunum esnasında ciddi, ağırbaşlı, temiz ve derli toplu görünüm çok önemlidir. Bu, karşıdaki kişilere verdiğiniz değeri ve önemi gösterir.
  • Sunum yapacak kişi konuşma anında ses tonuna, jest ve mimiklerine, sahneyi veya kürsüyü rahat kullanmaya özen göstermelidir. Sunumu yapan kişi sadece kürsünün arkasında durmamalı, gereken yerlerde kürsüden bağımsız hareket etmelidir. Bu sunumu daha kalıcı ve verimli kılar.
  • Sunum sadece yazıdan ibaret olmamalı ve olabildiğince görsellerle desteklenmelidir. Bu yapılan sunumun akılda daha uzun süre kalmasını sağlayacak ve sunumun sıkıcı olmasını önleyecektir.
  • Sunumu yapan kişi vücut dilini çok iyi kullanmalı ve anlattıklarını vücut diliyle desteklemelidir. Bu durum hem sunumu yapan kişi için hem de dinleyiciler için yararlı olacaktır.
  • Sunumu yapan kişi ses ve kelimelerini doğru telaffuz etmeye özen göstermesi gerekir. Kelimeleri doğru telaffuz ettiğinde konuşmanın daha etkili olmasını sağlar.
  • Sunum esnasında gereksiz ayrıntılara girilmemeli ve ana konudan kopuşlar yaşanmamalıdır.
  • Sunum sadece yazıları okumak değildir. Sunumda anlatılacak konunun ana hatları yazılmalı ve sunumu sunan kişi bu ana hatlardan faydalanarak kendi cümlelerini ve düşüncelerini söylemelidir.
  • Sunumda, bilgisayar, cd, disket, projeksiyon cihazı, slayt makineleri, mikrofon gibi teknolojik araçlardan faydalanabiliriz.

Sunum esnasında bu maddelere dikkat ederek sunumun daha rahat geçmesi ve etkili olması sağlanabilir. Sunum esnasında sunumu yapan kişi bir hata yaptığında bu hatasını hemen telafi edebilir ve kaldığı yerden kopukluk yaşamadan devam edebilir.

Sunum sonrasında yapılması gerekenler

  • Sunum yapan konuşmacı sunumdan sonra dinleyicilerin soru sormalarına müsaade etmelidir.
  • Dinleyicilerin soruları olabildiğince kısa ve net olarak açıklanmalıdır.
  • Sunumu yapan konuşmacı sorulan sorulara tartışmaya girmeden doyurucu, açık ve net cevaplar vermelidir.
  • Sunumu yapan konuşmacı en sonda herkese teşekkür etmeli ve sunumunu bitirmelidir.

Etkili bir sunum oldukça önemli ve hafife alınacak bir konu değildir. Bu maddeler ışığında sunum yaparken nelere dikkat edilmesi gerektiğini ele aldık. dili etkili kullanmak ve bunu güzel bir sunumla taçlandırmak gerekmektedir.