Vertigo, başının sürekli olarak döndüğünü hissettiren bir histir. Bununla birlikte sıklıkla bulantı, kuma ile birlikte denge kayıpları meydana gelir. Vertigo da atakları belli değildir kişinin gün içinde işlerini yapmasına engel olabilecek kadar şiddetli olabilmektedir. Ancak her baş dönmesi Vertigo olduğu göstermez.
Vertigo tanısının yapılması için gereken şey hastaya o anlarda duyduğu hissi tarif ettirilmesi gerekir. Daha sonra da altta yatan nedenlerin bulunmasına yönelik olarak merkezi sinir sistemiyle birlikte iç kulak testleri de yapılmaktadır. Beyne giden kan akışının yetersizliğinden şüphe duyulursa doppler ultrason, manyetik rezonans anjiyografi (MR) ve BT anjiyografi ile katater anjiyografi yöntemleri yapılabilmektedir. Tedaviler ise tanıya bağlı olarak değişir.
Vertigo Neden Olur?
Vertigo problemini yaşayan kişilerin özel yaşamlarına dikkat etmek gerekmektedir. Düzenli bir uyku ile stresten uzak durulması bu hastalık için önemlidir. Aşırı tüketimi yapılan alkol, kahve, sigara ve diğer kafeinli içeceklerin yanında çikolatada Vertigo atağını tetikleyebilir.
Vertigo (baş dönmesi) dönme illüzyonudur. Sağ veya sol vestibüler çekirdek arasındaki eşit olmayan nöral aktiviteye bağlı olarak ortaya çıkar. İpsilateral vestibüler çekirdeği inhibe eden vestibüler son organın, vestibüler sinirin veya çekirdeğin ya da vestibülo-serebellumun ani tek taraflı hasarı sonucu vertigo gelişebilir.
Vertigo Nasıl Geçer?
Vertigonun belirtileri gözlemlendiğinde muhakkak bir doktora gidilmeli ve sonrasında doktorun izin verdiği şekilde aşağıdaki yöntemler uygulanmaktadır.
Bu yöntemler;
- Stresten uzak durmak
- Bağışıklık sistemini kuvvetlendirme
- Kahvaltıda yumurtayı eksik etmemek
- Badem, ceviz, fıstık ve fındığı bol tüketmek
- Günlük olarak süt içmek
- Proteinli gıdaları daha fazla tüketmek
- D vitaminin için belirli zamanlarda güneş ışığı almak
- Tuz tüketimini azaltmak
- Çay ve kahve gibi kafeinli içeceklerden uzak durmak
- Çok hareketli olmayan sporları yapmak
Ani hareketlerden kaçınmak ve hızlı bir şekilde başı sağa sola çevirmemek gibi uygulamaları yapmak vertigonun oluşumlarını en aza indirmeye yardımcı olmaktadır.
Öykü nettir; hastalar yatağa yatarken, yataktan kalkarken, yatakta döndüklerinde veya rafa bir şey almak için uzandıklarında çevrenin hareket illüzyonu şeklinde baş dönmesi tanımlar. Baş dönmesi atakları 30 saniyenin altında sürer ancak hastalar bu atakları daha uzun olarak algılayabilir. Özellikle sabahları yataktan kalkarken baş dönmesi atakları çok şiddetlidir. Bunun nedeni, uykuda kalsiyum karbonat kristallerin kanalın bir bölümünde yoğunlaşması ve yataktan kalkarken şiddeti baş dönmesi atağına neden olmasıdır
Vertigoda Ne Zaman Doktora Gidilmelidir?
Aşırı derece baş dönmesi ile bulantı, kusma varsa ve bunlar dışında, çift görme, konuşma güçlüğü, denge kaybı, bilinç kaybı ve şiddetli baş ağrısı ile kol ve bacaklarda güçsüzlük görülürse muhakkak bir doktora başvurmak gerekmektedir.
Baş dönmesi ve dengesizlik yakınması ile başvuran hastaları değerlendirirken sıkça yapılan yedi hata şunlardır:
1- Vertigoyu dengesizlikten ayıramamak
2- Pozisyonel test yapmayı bilmemek ya da yapmamak
3- Baş çevirme testi yapmamak ya da yapmayı bilmemek
4- Baş ağrısı olmadan da migrenin vertigoya neden olduğunu bilmemek
5- Odiyogram istememek ya da değerlendirememek
6- Hastayı atak sırasında değerlendirmeyi planlamamak 7- Hastayı düzgün olarak muayene etmeden manyetik rezonans görüntüleme (MRG) istemek .
Vertigo Belirtileri Nelerdir?
Vertigo kişinin kendisini ya da etrafındakileri sürekli olarak şiddetli bir şekilde döndüğüne dair hissetmesidir. Bunun yanında kusma, bulantı ile anormal göz hareketleri ve terlemede görülebilir. Nadiren de olsa işitme kayıpları ile kulak çınlaması görülür. Görme bozukluğu, yürümede zorlanma ya da bilinç değişiklikleri de tabloya eşlik etmektedir.
Vertigo ve dizziness, baş ağrısından sonra hekime başvuruda en sık yakınmadır. Yapılan epidemiyolojik çalışmalar vertigo ve dizzinessın nufüsun % 20-30’nunu etkilediğini göstermiştir
Vertigonun Teşhisi Nasıl Konulur?
Kulak burun boğaz doktoruna gidilerek yapılan fizik muayenesinden sonra, rutin yapılan kulak burun boğaz muayenesi dışında işitme testi ve kan tahlilleri yapılmaktadır. Bu yapılan tahlillerde B12 veya folik asit düzeyleri, kan değerleri ve kan şekeri, tiroid bezi fonksiyon testleri, potasyum değerleri, kandaki sodyum gibi elektrolit incelemeler ve böbrek, karaciğer fonksiyon testi ile birlikte lipid ve kolesterol seviyelerine bakılmaktadır. Bunların dışında kulağa soğuk ve sıcak su verilerek kalorik test, videonistagmografi gibi ileri denge testleri de yapılmaktadır.
Bunlar sonucu doktor tarafından hasta kulak tespit edilir ve kristal oynaması tedavisi yapılarak hareketlenmiş olan kristallerin denge kanallarında denge keselerine doğru düşürülmüş mekanik yapılar vardır. Bunlarla birlikte hangi kulak ve hangi kanalda sorun var ise uygun olan tedavi yapılmaktadır.
Vertigo sendromuna; dönme illüzyonu, nistagmus, ataksi, bulantı, kusma, terleme ve solgunluk eşlik eder.
Vertigo Tedavisi Nasıl Yapılır?
Vertigo tedavisi genel olarak altta yatan hastalığa göre yapılmaktadır. Orta kulak enfeksiyonu var ise antibiyotikler kullanılır. Kulakta iyileşmeyen enfeksiyon var ise cerrahi tedavi seçenekleri yapılmaktadır. Menier hastalıklarında hastalara tuzsuz diyetler ile idrar söktürmeye yarayan ilaçlar verilmektedir.
Benign Paroksizmal Pozisyonel Vertigo (BPPV) hastalığı bir iki hafta ya da ayda kendiliğinde sonlanabilmektedir. Bu hastalara ani baş hareketleri yapmadan kaçınmaları ile bol istirahat ve bol sıvı tüketimi verilmektedir.
Kafein, çay, alkol ve tütün kullanımı yasaklanmaktadır. Ayrıca yüksekte çalışmaktan ve tehlikeli olan cihazları kullanılmasından kaçınılmalıdır. Vertigo tedavilerinde fizik tedavilerde kullanılmalıdır. Düzelmeyen Vertigo hastalara ise iç kulağa yönelik olarak cerrahi tedavi yöntemleri uygulana bilinmektedir.
İzleyin: 3 DAKİKADA BAŞ DÖNMESİ VERTİGO TEDAVİSİ (Epley Manevrası)
Vertigo Atakları Ne Kadar Sürmektedir?
Şiddetli olan Vertigo ataklarının süreci birkaç saniye sürebileceği gibi yirmi dört saate kadar sürebilmektedir.
Vertigo Kalıcı Bir Hastalık Mı?
Benign Paroksizmal Pozisyonel Vertigo (BPPV) iyi huylu bir Vertigo rahatsızlık çeşidi olup genel olarak bir tedavi süreci gerektirmemektedir. Ancak günümüzde meniere gibi iç kulaktaki kan basıncın artması sonucu ortaya çıkan Vertigo ömür boyu sürmektedir.
Vertigoya özet yaklaşım
Tekrarlayan izole vertigo atakları olan hastada
1) Her zaman pozisyonel test yap
2) Manevra yapmayı öğren
3) Her zaman odiyometri iste
4) Migren tedavisi dene
5) Listenin sonuna vertebrobaziler yetmezlik olasılığını koy
İlk akut spontan vertigo atağında
1) Baş çevirme testini yapmayı öğren
2) Her zaman serebellar infarktı düşün
Dengesizliği (diziness) olan hastada
1) Gentamisin vestibülo toksisitesini düşün
2) Normal basınçlı hidrosefaliyi düşün
3) Posterior fossa tümörünü veya malformasyonunu hatırla
4) Ortostatik tremoru düşün
5) Medulla spinalis ya da periferik sinir patolojisini düşün ve vitamin B12 düzeyi iste
Video: VERTİGO TEDAVİSİ HAREKETİ ÇOK BASİT YAP KURTUL- SIMPLE VERTIGO TREATMENT
