Hemen hemen hepimizin dikkatini çekmiştir bu durum. Gözlerimizi bir süre kapalı tuttuktan açtığımızda ışığın gözümüze ilk teması ile havada uçuşan garip şekiller görürüz. Bu şekillerin neden olduğu pek bilinmemekle birlikte ne zaman gözümüzün önündeki bu noktalara odaklanmak istesek bir anda ortadan yok olurlar. Ardından odaklanma çabamız bittiğinde tekrar oluştuklarını görürüz. Bir miktar kaç kovala gibi gelse de bu noktalara çoğu kişi anlam veremez. İşte o noktaların ismi yüzer noktalardır.
Yüzer noktalar neden olur?
Yüzer noktalar, daha teknik bir şekilde ifade etmek gerekirse, vitröz parçacıklar olarak nitelendirilen bu noktalar tıpta muscae volitantes olarak bilinirler. Bu kelime grubu Latince ‘uçuşan sinekler’ anlamına gelir. Bu isim çekinmenize neden olmasın çünkü bu noktalar gözümüzün içinde yaşayan böcek ya da sinekler değillerdir. Hatta bakteri ya da dışarıdan gelen kir ve toz bile olmayan bu noktalar yalnızca gözümüzün kusurlu yapısı nedeniyle ışık vurduğunda gölgesini gördüğümüz kimyasal parçacıklardır. Genellikle gözümüzün içini dolduran vitröz sıvı içerisindeki yoğunlaşmış doku parçaları, kırmızı kan hücreleri ya da protein yumaklarıdırlar. Bu yapılar katılaşmış ve bozulmuş vitröz sıvının parçalarıdırlar. Yüzer noktalar olarak adlandırdığımız yapıların %1!lik kısmı katı olup geri kalanı tamamen sıvıdır. Bu küçük katı parça yüzdesinin ise yapısı kalojendir. Vitröz arkası ve retinada olan bozulmalar, göz damalarının bozulması, ilaçların yan etkileri ve retina yırtılması gibi nedenler ile ortaya çıkarlar. Vitröz sıvı ve yüzer noktalar çocuklar tarafından görülmezler çünkü vitröz sıvı saydam bir sıvıdır ve yaş ilerledikçe bozulmaya başlayarak saydamlık özelliğini yitirir.
Yüzer noktaları nasıl görürüz?
Yüzer noktalar normalde göz sıvısı içerisinde yavaş yavaş sürüklenen yapılardır. Ancak gözünüzü bir anda hızlı bir şekilde çevirmeniz halinde bu parçalar da hareketi takip edeceklerdir. İnsanlar gözlerini her oynattıklarında göz sıvıları hareket etmektedir. Göz hareketleri bir anda durduğunda eylemsizlikten dolayı vitröz sıvı bir müddet daha hareketine devam eder ve ardından sürtünmeden dolayı durur. Bazı durumlarda bu maddeler daha küçük parçalara ayrılabilir ya da bir araya gelerek daha büyük parçalar oluşturabilirler. Hatta çok nadir olarak şekil değiştirdikleri de görülmektedir. Her ne kadar şekil ve büyüklükleri değişiyor da olsa bu parçalar cansız organizmalardırlar. Kişinin bu noktaları doğrudan isteğe bağlı olarak görmesinin ise bir yolu yok çünkü bu noktalar göz üzerinde bulunurlar ve göz hareket ettikçe onlar da hareket eder.
Aslında görülen bu parçacıkların kendisi değil göz üzerine düşen gölgeleridir. Normalde doğrusal olarak gelen bu ışık, vitröz sıvı üzerinden yansıyarak retinada bu noktaların gölgesini oluşturur. Çoğunlukla yapıları bulanık haldedir. Yüzer nokta retinaya yaklaştıkça görüntünün netliği artar. Bu noktaları görmek isterseniz en basit yolu ise aşırı parlak bir noktaya ya da zemine doğrudan bakmaktır. Baktığınız nokta ne kadar aydınlıksa göz bebeğiniz o kadar küçülecek ve noktalar netleşecektir. Aynı şekilde zemin tek renkse görüntü oluşması daha kolay olacaktır.
